Verslag boekbespreking Bartleby the Scrivener

leestijd plm. 3 min.

Maandag 19 december bespraken wij (Diane, Marlies, Anneleen, Marcel en Anton) Bartleby een kort verhaal van Herman Melville, (1819 – 1891) dat recent opnieuw vertaald is in het Nederlands. De klerk Bartleby is aangenomen voor het kopiëren van aktes en andere juridische overeenkomsten op een kantoor in Wallstreet. In het begin doet hij dat prima. Maar al gauw zegt hij tegen bijkomende klusjes die hem ook worden opgedragen “liever niet”, beleefd, maar onverzettelijk. Bartleby doet steeds minder, langzamerhand vervalt hij tot helemaal niets doen, zittend achter zijn kamerscherm. Waarom ontslaat zijn baas hem niet, zelfs niet als die op een weekend ontdekt dat Bartleby op kantoor blijkt te wonen? Het verhaal wordt verteld in een strakke stijl die langzaam de vervreemding vergroot en ook de spanning opbouwt. Uniek dat zo’n kort verhaal zo diep raakt.

Hoe moeten wij het bizarre gedrag van Bartleby en de inadequate reactie van zijn baas interpreteren?

Bartleby is een complex verhaal, anders dan alles wat in die tijd is geschreven. Het gaat het wel over de problemen van die tijd: armoede, naargeestige werk en werkomstandigheden, zoals het eindeloze exact overschrijven dat deze klerken deden bij te weinig licht en minimaal salaris. Melville kende de zelfkant van het leven uit eigen ervaring door zijn vele en gevarieerde baantjes. Literaire inspiratie vond Melville in Shakespeare, de Bijbel en Milton en in contacten met literaire grootheden als Nathaniel Hawthorne. Het verhaal is op veel manieren te interpreteren. Wij gingen er vooral van uit dat het verhaal een uiting is van sociale kritiek en dat het ook aansluit bij de biografische ervaringen van de schrijver.

Herman Melville, kwam uit een welvarende familie. Aan het eind van zijn schooltijd overleed zijn vader, die, omdat hij op te grote voet had geleefd, zijn gezin in armoede achter liet. Melville moest stoppen met zijn studie en had daarna verschillende baantjes. In 1836 maakte hij een reis als matroos naar Liverpool, daarna monsterde hij aan op een walvisvaarder met een onderbreking op een Polynesisch eiland. Zijn eerste boeken zoals Typee (1846), een geromantiseerd verslag van zijn Polynesische avonturen, werden een groot succes. Maar het succes als schrijver eindigde snel. Moby Dick (1851), voor ons een van de hoogtepunten van de wereldliteratuur, werd slecht ontvangen. Melville publiceerde daarna nog enkele korte verhalen waaronder Bartley The Scrivener in 1853.

Vervolg programma

6 februari
Americanah (2014) van Chimamanda Ngozi Adichie over de ervaringen van zwarte mensen in Nigeria, de VS en Engeland. Details

20 maart
Hoe ik talent voor het leven kreeg (2016), puttend uit eigen ervaring van negen jaar legaal en illegaal verblijf binnen een AZC schreef Rodaan Al Galidi een roman over de regels, bureaucratie en willekeur van de IND en het leven in een AZC. Details

Als je een bijeenkomst wilt bijwonen, neem dan contact op met Anton de Winter, anton.de.winter@hccnet.nl of 035-5826078.

Nieuwsbrieven archief

Nieuwsbrieven

Suster Bertken - Nieuwsbrief Herfst 2021 Suster Bertken - Nieuwsbrief Zomer 2021 Suster Bertken - Correctie Nieuwsbrief Pinksteren 2021 Suster Bertken - Nieuwsbrief Pinksteren 2021 Suster Bertken - Nieuwsbrief Pasen 2021 Suster Bertken - Nieuwsbrief Februari 2021 Suster Bertken - Kerst Nieuwsbrief Suster Bertken - Nieuwsbrief voor