Op 14 juni 2018 bespraken we het boek De vrolijke wetenschap van [wiki]Friedrich Nietzsche[/wiki]. Het boek heeft vijf delen en 383 hoofdstukjes en zowel een voorspel als een aanhangsel met gedichten. Het is geen werk met een heldere lijn waarlangs een strak betoog wordt opgebouwd. Integendeel, wie zomaar begint te lezen zal het al snel duizelen. Toch zijn er wel gedachten die keer op keer terug komen. Als je het boek echt wilt doorgronden zul je het meerdere keren moeten lezen. Eerder hebben we Waarheid en Methode van [wiki]Hans-Georg Gadamer[/wiki] gelezen. Iemand van ons merkte op dat de hermeneutische werkwijze die Gadamer voorstelt ongetwijfeld de beste manier is om tot [wiki]De Vrolijke Wetenschap[/wiki] door te dringen.
Na het voorwoord begint het boek met een reeks gedichten. Nr. 54 heeft als titel: “Aan mijn lezer.”
Een sterke maag, een goed gebit
En dan: smakelijk eten!
Je zult mij na een boek als dit
Vast beter kunnen vreten!
Enkele van de onderwerpen die we bespraken waren de dionysische mens, antisemitisme, populisme en existentialisme. In hoeverre is Nietzsche in 2018 nog actueel? Zou er nu met de aanwezigheid van allerlei social media nog iemand kunnen opstaan die met zijn ideeën dezelfde invloed krijgt als Nietzsche? Nietzsche had aanvankelijk niet veel aanhang. De eerste druk van De vrolijke wetenschap liet hij op eigen kosten drukken en had een oplage van slechts veertig exemplaren. (Jammer voor Nietzsche dat de filosofieclub van Suster Bertken toen nog niet bestond.)
Het voorlaatste gedicht in het aanhangsel:
Jaag met mij de hemeldruilers,
albedervers, sfeervervuilers
vierkant uit het hemelhuis!
Vrije geest, laat ons getweeën
stormen over vrije zeeën,
mijn geluk komt met gebruis.
De uitgave van 2018 is vertaald door Hans Driessen (†) en heeft een nawoord van Paul van Tongeren. Dit nawoord brengt enig overzicht in het complexe boek. Aan het slot schrijft Van Tongeren: “de lezer zoekt onvermijdelijk een verband dat hem houvast geeft. Nietzsches teksten maken het extreem moeilijk een dergelijk verband te vinden en confronteren ons juist daardoor met onze behoefte eraan.” Het lezen van De vrolijke wetenschap werd door ons erg gewaardeerd, maar we bleven wel met veel vragen zitten. Sommigen hadden het boek niet eens uit kunnen lezen.
Om toch meer inzicht in en begrip voor de gedachten van Nietzsche te krijgen hebben we besloten om hierna de filosofische biografie Nietzsche, een biografie van zijn denken door [wiki]Rüdiger Safranski[/wiki] te lezen. Het boek wordt besproken op donderdag 30 augustus 2018 om 19:30 in het OU-studiecentrum in Utrecht.
Iedereen is altijd welkom, ook als je het boek niet (helemaal) hebt gelezen.
Inlichtingen: Willem van Maren 033-2778813, maren008@planet.nl